133 - Drie tips voor de menopauze

Wat gebeurt er in ons vrouwenlichaam vanaf zo ongeveer ons veertigste jaar… Het antwoord is: veel! Onze vrouwenlichaam is constant in verandering. En in de periode vanaf ons veertigste jaar gaat het zich voorbereiden op wat ik de beste helft van ons vrouwenleven noem. 

Maar voordat we daar zijn, moeten we eerst nog even door de menopauze... En dat is vaak wel een dingetje. Zeker als je nooit geleerd hebt hoe je goed voor jezelf kunt zorgen op de vrouwelijke manier. Want als dat het geval is, dan ben je waarschijnlijk de verbinding kwijt met jezelf en vanuit daar is het heel lastig om goed te voelen wat je echt nodig hebt. 

Gelukkig is er de menopauze. Want de menopauze helpt je (of beter: dwingt je...) om weer goed voor jezelf te zorgen en jezelf weer op nummer één te gaan zetten in je leven. Want als je dat niet doet... 

In deze podcast leg ik je uit wat de drie fasen zijn die iedere vrouw doorloopt tijdens de menopauze en ik geef je drie tips die je gelijk al kunt toepassen om jezelf vanaf nu tijdens het proces van de overgang te ondersteunen. 

Veel luisterplezier!

Wat gebeurt er tijdens de menopauze

Dag mooie vrouw! Zoals beloofd gaan we het vandaag hebben over de menopauze en wat daar gebeurt. Maar ook hoe je dat kunt ondersteunen. Ik geef je een aantal tips die je daarvoor gelijk kunt inzetten.

Ik zit er middenin dus ik ben heel druk bezig om van alles uit te zoeken. Voor mezelf en voor alle vrouwen in de Eetgeluk Universiteit. Want ik heb heel leuk nieuws: we gaan een hele nieuwe pijler toevoegen aan de Eetgeluk Universiteit. En dat is de Vrouwelijke Weg. In alle jaren dat ik inmiddels meeloop in de foodcoach wereld ben ik er inmiddels wel achter gekomen dat het eetgedrag van vrouwen echt wezenlijk anders is als dat van mannen.

Het verschil in hormonen tussen mannen en vrouwen

Voor mannen is het vrij eenvoudig. Die hebben het hormoon testosteron. Dat gaat aan als ze in de pubertijd komen en het blijft aan totdat ze doodgaan. De aanmaak wordt in de loop van de jaren wel wat minder waardoor ze wat rustiger worden. Maar dat is denk ik wel het meest schokkende dat gebeurt. Voor mannen is alles dus lekker stabiel. Soms kan ik daar echt jaloers op zijn. Want mijn god, wat kan het hormonale leven van een vrouw soms een enorme achtbaan zijn. Als vrouw hebben we verschillende fasen in ons leven. We hebben de fase van meisje en dan ergens tussen de 12 en 14 worden we voor het eerst ongesteld en komen we in de pubertijd waarbij de hormonen door ons lijf gaan gieren. En als dat dan een beetje tot rust is gekomen, zo begin twintig, dan komt langzaam het verlangen om moeder te worden. En zodra we dan zwanger zijn, dan verandert alles weer opnieuw. Dan krijgen we ineens zorghormonen en een verscherpte intuïtie. Want dat is nodig om de kinderen op te voeden en te zorgen dat alles in goede banen loopt.

Als de kinderen dan wat groter worden en we de magische veertig naderen… iedereen heeft het altijd wel over de vijftig, maar de veertig is wat mij betreft een de echte mijlpaal als het gaat over je hormonen... Als we dan dus die magische veertig aanraken, dan gaan we weer in een nieuwe achtbaan. Ik noem deze achtbaan ook wel de omgekeerde pubertijd. Waarin zo ongeveer alle zorghormonen verdwijnen en de fuck-it hormonen daarvoor in de plaats komen. Die laatste bestaan natuurlijk niet, maar dat is wel hoe ik het nu zelf ervaar. Ik vind het echt gewoon minder belangrijk om voor anderen te zorgen en ik merk ook dat ik steeds meer voor mezelf kies. Nee zeggen wordt steeds minder een dingetje zeg maar.

De pubertijd

Maar daar ligt gelijk voor de meeste vrouwen het grote probleem. Het punt met de pubertijd is, dat je je daar als kind helemaal nog niet bewust van bent. Ineens ben je in de pubertijd en het overkomt je. En je voelt je totaal niet schuldig voor het feit dat je de hele dag helemaal en alleen bezig bent met jezelf en dat je verder alles om je heen vergeet. Maar wij hebben natuurlijk al een heel leven achter ons waarin we geconditioneerd zijn in onszelf achteraan in de rij zetten. Dus wanneer wij in onze tweede pubertijd komen of in onze omgekeerde pubertijd komen, is het vaak niet zo makkelijk om gewoon op de bank te gaan hangen met een mobiel en te zeggen: ja dat wilde ik morgen doen. Er is namelijk ook nog een leven dat geleefd moet worden.

En wat er dan gebeurt is dat we steeds gefrustreerder raken en om die frustratie en stress en weet ik veel wat voor andere vervelende gevoelens te kunnen beheersen gaan we eten. Of gaan we ander compensatiegedrag vertonen. Gewoon omdat we nooit geleerd hebben hoe we onszelf kunnen voeden op de vrouwelijke manier. Hoe we onszelf dat kunnen geven wat we nodig hebben op alle drie de gebieden: ons lichaam in de vorm van voeding en een eetstijl die de veranderende hormoonhuishouding in ons lichaam ondersteunt, ons brein in de vorm van inspiratie en nieuwe kennis, maar ook in de vorm van leren hoe ons brein functioneert en hoe we onszelf kunnen bevrijden uit allerlei oude en onnodige programmeringen en overtuigingen. Zodat we onszelf echt opnieuw kunnen creëren in deze nieuwe fase van ons leven. Want dat is wel waar de menopauze voor is bedoeld. Het is echt een fase waarin we als een slang van velletje wisselen. Waarin onze oude zelf als het ware gaat oplossen en gaat transformeren naar een 2.0 versie van jezelf. Of misschien wel een 3.0 versie of een 4.0 versie. Het is in ieder geval een kans en vooral ook uitnodiging om dingen voor jezelf en in je leven te veranderen. Om jezelf weer op nummer één te gaan zetten.

Jezelf emotioneel voeden

En dan is er nog de emotionele voeding die je nodig hebt. En die heeft alles te maken met je verlangens, met de dingen die je graag zou gaan doen. Met talenten die je hebt maar waar je nog geen gebruik van maakt. Maar om daarbij te komen is het belangrijk dat je je met jezelf gaat verbinden. En voor de meeste vrouwen is dat wel een dingetje. Want wanneer je je weer met jezelf wilt gaan verbinden is het nodig dat je gaat vertragen. Maar ook dat je een fijne relatie met jezelf creëert, dat je weer je eigen beste vriendin gaat worden. Dat je stopt met oordelen over jezelf en over de dingen die je doet. Hierin speelt zelfliefde een enorm belangrijke rol. En daarover bestaan nogal wat misverstanden. Dit is dus wat mij betreft het stukje vrouwelijkheid dat nu te weinig aandacht krijgt. Zowel van onszelf als binnen de westerse maatschappij.

Holistische aanpak voor verandering

Als het dus gaat over vrouwen en hun eetgedrag, dan zijn dit de drie factoren die je mee moet nemen in het verhaal. Alleen maar een beetje knutselen aan wat je in je mond stopt of aan je mindset is gewoon niet voldoende. Dat werkt prima voor mannen, maar vrouwen hebben gewoon een andere aanpak nodig. Omdat we anders tikken. Je zult echt moeten kiezen voor een holistische aanpak. En dat is wat we vanaf nu in de Eetgeluk Universiteit gaan doen. We beginnen met een basistraining waarin je gaat kijken welk gebied in jouw leven op dit moment de meeste aandacht nodig heeft. Dus op welk gebied je het minst gevoed bent of misschien zelfs wel ondervoed bent. Dat is waar we mee beginnen. Daar ga je jezelf voeden. En vanuit daar ga je dan langzaam jezelf de voeding geven die je nodig hebt, waar je naar verlangt.

Vrouwelijke manier van eten

In juni geef ik een gratis training over deze vrouwelijke manier van eten die dus echt gaat over jezelf voeden op alle drie de gebieden van je leven. Dus mocht je daar meer over willen weten kijk dan even hier voor alle informatie en meld je aan.

Menopauze en hormonen

Goed weer even terug naar de podcast van vandaag. Vandaag wil ik het kort met je hebben over de menopauze en hormonen. Als gezegd ben ik bezig met een spiksplinternieuwe basistraining voor alle leden van de Eetgeluk Universiteit waarin we hier nog veel dieper op ingaan. Waarin ik je echt ga leren hoe je jezelf kunt ondersteunen in de verschillende fasen. Maar in deze podcast wil ik alvast graag de grote lijnen met je delen. En ik doe dat op mijn bekende Jip en Janneke manier dus we houden het heel simpel. Daardoor kan het zijn dat sommige dingen wellicht niet helemaal technisch kloppen, maar dat moet je me dan maar even vergeven. Het gaat hier dus echt even om het didactische verhaal zullen we maar zeggen.

Goed, wat gebeurt er in ons vrouwenlichaam vanaf zo ongeveer ons veertigste jaar… Ik stap bewust in bij de veertig omdat de perioden daarvoor echt andere levensfasen zijn. Ben je dus veel jonger, dan heb je nu misschien nog niet veel aan deze informatie, maar tegelijkertijd geldt hier ook dat je je niet vroeg genoeg kunt voorbereiden. Sommige van de adviezen die ik ga geven gelden namelijk voor vrouwen van alle leeftijden.

Lange inleiding, maar het was even nodig om het grotere plaatje te schetsen. Als je het hebt over de menopauze dan zijn er eigenlijk drie fasen te benoemen.

De 3 fases van de menopauze

Er is een voorbereidende fase, dat is globaal de fase tussen je veertigste en vijftigste. In deze fase gaat je lichaam zich voorbereiden op de komende veranderingen. De tijd van het krijgen van baby’s is voorbij. Dus alle hormonen die je nodig hebt om zwanger te worden en een kindje te maken en vervolgens op te voeden, die gaan met pensioen. Voor nu hou ik het even op de twee hoofdrolspelers oestrogeen en progesteron. Je eierstokken, de plek waar deze hormonen worden aangemaakt, sluiten de tent en dragen het stokje over aan je bijnieren. Dit zijn twee piepkleine kapjes die op je nieren liggen en die in de eerste plaats verantwoordelijk zijn voor de aanmaak van de stresshormonen cortisol en adrenaline. Hier zie je dus gelijk al het eerste probleem dat zich aankondigt en dat is stress. We hebben als vrouwen nogal wat stress op onze nek gehaald omdat we op een mannelijke manier proberen te leven. En begrijp me goed, met die mannelijke manier is helemaal niets verkeerd. Maar hij is voor mannen. Niet voor vrouwen. Vrouwen hebben een heel andere manier van leven nodig.

Hormoonhuishouding van vrouwen

Kijk alleen maar naar onze hormoonhuishouding. Je zou hier echt heel goed kunnen zeggen dat mannen een knop hebben en vrouwen een schakelkast. En als je maar één knop hebt, dan kun je veel makkelijker met stress omgaan. Namelijk door de knop om te zetten. Maar als je een hele schakelkast hebt, dan is het wat lastiger om al die knoppen om te zetten.

We leven als vrouwen dus op dit moment op heel veel gebieden echt tegennatuurlijk. En tot je veertigste kom je daar nog wel mee weg. Met name oestrogeen beschermt je tegen stress. Maar na je veertigste, als je eierstokken, de plek waar je vrouwelijke hormonen worden aangemaakt, met pensioen gaan, en de aanmaak van oestrogeen terugloopt, dan wordt het echt een ander verhaal. In deze fase van je leven, dus vanaf je veertigste, is het daarom heel belangrijk dat je zoveel mogelijk de stress gaat beperken. En daar waar het niet lukt, dat je daar ervoor zorgt dat je de stress kunt compenseren. Dat je er iets tegenover gaat zetten voor jezelf. Want wanneer je dat niet doet, dan krijg je eind veertig, begin vijftig de rekening gepresenteerd in de vorm van allerlei overgangsklachten als opvliegers, slecht slapen, haaruitval, stemmingswisselingen, aankomen in gewicht en de rest van dat fijne rijtje.

Stressvolle levensstijl

Wanneer je een stressvolle levensstijl hebt, en bedenk dat de meeste stress uit je brein komt he, vanuit je gedachten. En je hebt nooit geleerd hoe je je brein kunt managen, dan put je jezelf gigantisch uit. Niet voor niets zijn zoveel vrouwen in de veertig en vijftig dood- en doodmoe. Hoe vaak ik niet hoor: ‘Carola, ik zou zoooo graag wat meer energie hebben’….

Enorme hoeveelheid stress zorgt voor vermoeidheid

En nu je dit weet, dan begrijp je waarschijnlijk waardoor dat komt. Namelijk door een enorme hoeveelheid stress die je hebt doordat je aan allerlei voorwaarden probeert te voldoen en jezelf de hele dag op loopt te jagen. Maar vaak ook doordat je in de eerste helft van je leven in de tiende versnelling hebt rondgelopen waardoor je bijnieren overwerkt zijn. Dan dan krijgen je bijnieren er nu ineens ook nog extra taken bij. Namelijk het produceren van progesteron en oestrogeen. Terwijl ze al overwerkt zijn. Terwijl ze het nu allemaal al niet gebakken krijgen. Daar  komt nog bij dat je bijnieren voor de productie van progesteron en oestrogeen dezelfde grondstof gebruiken als die ze gebruiken voor de productie van de stresshormonen adrenaline en cortisol.

Stress en de invloed op de overgang

En hier wordt het echt interessant. Want vanuit de oertijd, vanuit onze basisprogrammering is stressmanagement belangrijker dan voortplanting. Ik bedoel, als je dood bent kun je je niet voorplanten toch? Dus ergens is dat ook wel logisch. Maar dat betekent dat je bijnieren altijd eerst de grondstof die ze aangevoerd krijgen voor de productie van je geslachtshormonen en je stresshormonen (dit is dezelfde grondstof) zullen gebruiken om stresshormonen van te maken. En wat daarvan overblijft wordt omgezet in oestrogeen en progesteron. Dus des te minder stress je hebt, des te meer oestrogeen en progesteron je bijnieren aan kunnen maken en des te minder last je zult hebben van allerlei overgangsverschijnselen.

Goed, dat is dus de voorbereidende fase: je eierstokken sluiten de tent en geven het stokje over aan je bijnieren. Dat is wat er vanaf je veertigste gaat gebeuren. Sommige vrouwen merken dit al bij begin veertig, maar voor de meeste vrouwen geldt dat ze dit gaan merken in de tweede helft van de veertig. Dit is echt voor iedereen anders. Maar je merkt dat er dingen gaan veranderen voor je. Als ik kijk naar mezelf dan had ik enorme moodswings, ik ging ineens aankomen op mijn buik, als ik in de spiegel keek dan zag ik ineens mijn moeder en een paar jaar later ook mijn oma in mijn gezicht verschijnen. Er kwamen wat meer rimpeltjes in mijn gezicht en uiteindelijk werd ook mijn menstruatie onregelmatiger en soms ook ontzettend heftig. Zomaar wat dingen waar ik aan merkte dat mijn lichaam aan het veranderen was.

De overgang en symptomen van de overgang

De tweede fase in het proces is de daadwerkelijke overgangsfase. Dit is de fase waarin de systemen achter de schermen definitief worden ingeregeld. Je bijnieren gaan opstarten met de productie van oestrogeen en progesteron, ze worden als het ware ingewerkt door de eierstokken en zodra dat loopt, dan sluiten de eierstokken de tent voorgoed. In deze fase krijg je heel vaak de rekening gepresenteerd voor je leefstijl in de eerste helft van je leven. Als je nooit goed voor jezelf hebt gezorgd, dan zal je lichaam je nu niet meer vriendelijk, maar vooral dringend gaan vragen om daar nu mee te gaan beginnen. En dat doet het in de vorm van de beruchte overgangssymptomen. Gelukkig kun je in deze fase echt heel veel bereiken als je luistert naar je lichaam en jezelf weer op nummer één gaat zetten. Daar is deze fase echt voor bedoeld.

De invloed op je brein

Wat er in deze fase gelijktijdig gebeurt is dat je brein gaat veranderen. Dus dat krijg je er gratis en voor niets ook nog even bij. En wat gebeurt is, dat bepaalde neurotransmitters in je brein niet meer optimaal kunnen werken omdat die aangestuurd werden door oestrogeen en progesteron. Waardoor je je depressief kunt voelen of ineens zomaar uit het niets heel angstig kunt worden of ontzettend vergeetachtig wordt. Dat komt omdat er veel breinenergie gaat zitten in de grote verbouwing die in je hoofd plaatsvindt. Op termijn verdwijnen deze bijverschijnselen weer, maar in de periode dat je brein verandert moet je er wel mee dealen. Gelukkig kun je dat ondersteunen door jezelf op de vrouwelijke manier te gaan voeden.

Verleggen van de focus

Wat er ook gebeurt in deze fase is, dat je jezelf mentaal gaat voorbereiden op de beste helft van je leven. En ik zeg hier bewust de beste helft omdat wij vrouwen niet bedoeld zijn om als een uitgewrongen vaatdoek in de hoek te worden gesmeten zodra onze eierstokken niet meer werken. Dat is nog steeds een algemeen maatschappelijk beeld dat wordt geschetst. Dat we na ons vijftigste een oude taart zijn die niet meer interessant is voor mannen. En daarom dus niet meer mee mag doen met de club. Wat het veel meer is, is dat onze zorgtaken erop zitten en dat we bevrijd zijn van het constant maar bezig zijn met andere mensen. Vanaf nu mag de focus weer liggen op onszelf. Vanaf nu is het Me First zonder dat we ons nog langer schuldig hoeven te voelen. Of bij het minste of geringste in de houding moeten springen.

De juiste ondersteuning voor vrouwen in deze fase van hun leven

Deze overgangsfase bereidt ons dus voor om te gaan shinen van binnenuit. En om onze verlangens echt te gaan leven en een leidinggevende rol te gaan spelen in eerste instantie in ons eigen leven en daarna als we dat willen ook in de maatschappij. Maar dat kan alleen maar als je eerst leert hoe je jezelf kunt leiden en hoe je kunt dealen met alles dat gebeurt in je brein. Dit los je niet op met anti-depressiva of een schildklierpilletje of allerlei hormoonpreparaten. Begrijp me goed, in sommige gevallen is dat wel nodig, maar in de meeste gevallen krijgen we deze preparaten voorgeschreven omdat de artsen in het duister tasten over wat er precies aan de hand is met vrouwen in deze fase. Daar is gewoon nog te weinig over bekend. Maar gelukkig zijn er steeds meer onderzoeken die de afgelopen jaren zijn opgestart en waar nu resultaten uit naar buiten komen. Waardoor vrouwen steeds beter kunnen worden ondersteund in deze fase.

Hormonale schommelingen komen tot een eind

De derde fase tenslotte is de fase van wijze vrouw. Dat is de fase waarin je niet meer menstrueert en je dus bevrijd bent van de maandelijkse rompslomp en de hormonale achtbaan waar je het grootste deel van je leven in hebt gezeten. Natuurlijk zijn er in deze levensfase weer andere uitdagingen zoals een ouder wordend lichaam en de acceptatie daarvan. Maar het hele heftige hormonale geschommel is voorbij.

Wanneer je jezelf optimaal wilt ondersteunen in de verschillende fasen is er een aantal dingen belangrijk.

De tips om om te gaan met de menopauze en de overgang

Met stip op één staat het verminderen van stress. Daar heb ik het in de podcast van vorige week ook al uitgebreid over gehad. Maar hopelijk begrijp je nu veel beter waarom dat zo belangrijk is.

Wat verder belangrijk is, is dat je je hormoonbalans optimaal gaat ondersteunen door cyclisch te gaan eten. Dus als je nog menstrueert betekent dit dat je met je perioden mee gaat eten. Want binnen de periode heeft je lichaam verschillende behoeften. In de Eetgeluk Universiteit ga ik dat uitgebreid behandelen in de nieuwe basistraining. Maar wat ik je voor hier in ieder geval mee wil geven is om in de eerste helft van je periode zo suikervrij mogelijk te eten en om in de tweede helft van je periode wat meer gezonde koolhydraten toe te voegen. En als je onregelmatig menstrueert, hou dan dit ritme ook aan en begin gewoon weer overnieuw als je niet ongesteld wordt. In de podcast over intermittent fasten voor vrouwen ga ik hier ook dieper op in.

En, het is een dooddoener, ik weet het: zorg voor voldoende slaap van een goede kwaliteit. Geef jezelf de ruimte en rust die je nodig hebt. Ga een uurtje eerder naar bed en eet niet meer en drink alleen nog maar water en kruidenthee na zeven uur in de avond. Dat gaat je helpen om beter in te slapen en om beter door te slapen.

Eetgeluk Universiteit voor vrouwen van 40+

Goed, dat was hem weer voor vandaag. Ik heb hier echt nog veel meer over te melden, maar dat komt in de gratis training die ik begin juni ga geven en natuurlijk in de spiksplinternieuwe basistraining in de Eetgeluk Universiteit. Mocht je mee willen doen aan de gratis training, mocht je ook willen leren hoe de Vrouwelijke Weg in elkaar zit. Kijk dan even op de gelukkige eter.nl en geef je op. En heb je vrouwen in je omgeving waarvan je denkt dat ze er ook baat bij kunnen hebben, geef dit dan ook vooral aan hen door. Het is onze gezamenlijke verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen zoveel mogelijk vrouwen weer in hun vrouwelijke kracht komen. De wereld heeft ons nodig dames!