124 - Waarom eetproblemen niet bestaan

Toen ik een mail verstuurde aan alle lezers van mijn nieuwsbrief met als titel: 'Niemand heeft een eetprobleem'...  kreeg ik daarop een reactie. Namelijk dat er wel degelijk eetproblemen bestaan en dat ik dat zo kort door de bocht niet kon zeggen. Dat ik echt beter na moest denken, voordat ik dergelijke waarheden de wereld in slinger.

Daarop bedacht ik dat dit wel eens een heel mooi onderwerp zou kunnen zijn voor een podcast. Ik heb namelijk een andere visie op eetproblemen en op hoe je ze kunt oplossen... 

Mijn waarheid is dat je eetgedrag misschien problematisch kan zijn, maar dat dit niet automatisch betekent dat je een eetprobleem hebt. Problematisch eetgedrag doen en een eetprobleem hebben, zijn in mijn ogen echt twee totaal verschillende dingen.

Het een is iets dat je doet, het ander is een identiteit die je jezelf hebt aangemeten. Iets dat je doet kun je vrij makkelijk oplossen, maar een identiteit is veel lastiger los te laten. Zodra je gelooft dat je een eetprobleem hebt, ben je dus echt in de aap gelogeerd. 

Want dan wordt dat wat je doet met eten ineens een onderdeel van je persoonlijkheid. Van wie je gelooft dat je bent. En je brein zal constant bewijs willen verzamelen om je identiteit, dat wat je gelooft dat je bent te bewijzen. Aan jezelf en aan de buitenwereld.

Dus zodra je gelooft dat je iemand bent met een eetprobleem, dan zal je brein daar bewijs voor gaan verzamelen. Je zult je gaan gedragen als iemand met een eetprobleem en je eetprobleem zal steeds groter worden. En vervolgens zal je brein dat eetprobleem op willen lossen. Maar ja, dat kan nooit helemaal, want dan komt je identiteit in gevaar, namelijk dat je iemand bent met een eetprobleem. 

Zie je wat hier gebeurt? Je identiteit is dat je iemand bent met een eetprobleem. Je brein gaat daarvoor bewijs verzamelen door je allerlei gedrag te laten doen rondom eten. Vervolgens bedenk je dat je eetgedrag de schuld is van je overgewicht. Dus je eetgedrag moet veranderen. Maar dat gaat niet, want je identiteit is die van iemand met een eetprobleem. Zie je wat hier gebeurt?

In deze podcast ga ik dieper in op de mechanismen die hier lopen en hoe je ze kunt doorbreken... Zodat je jouw problematische eetgedrag bij de wortel kunt aanpakken en oplossen. 

Veel luisterplezier!

GRATIS BREINHACKS!

Vind je alles dat je leert in de podcast interessant? Dan ga je ook heel blij worden van het e-book dat ik voor je heb samengesteld met daarin mijn VIJF beste Breinhacks om vanaf vandaag weer controle te krijgen over je eetgedrag.  

Je kunt ze HIER gratis downloaden

Waarom eetproblemen niet bestaan

Dag mooie vrouw!

Er is alweer een week voorbij dus het is weer de hoogste tijd voor een praatje met Caatje. Hier gaat alles nog steeds goed. Het huis wordt langzaam steeds mooier. Dit weekend hebben we de muur tussen de woonkamer en mijn oude kantoor eruit gehaald. Hij was er in vijf minuten uit. En wat een wereld van verschil zeg. Ik heb gelijk een aantal muren geverfd en het is echt prachtig geworden. Ik kan er zo van genieten dat het huis steeds een stukje meer ons huis wordt. En ik vind het heerlijk om het mooi te maken. Binnenkort gaan we buiten aan de slag. Ik moet je eerlijk zeggen dat ik dat misschien nog wel het meest spannende vindt. Maar ook dat doen we gewoon in hapklare brokken.

We hebben besloten om de enorme moestuin nog een jaartje door te schuiven. We gaan deze hele zomer wel alle voorbereidingen treffen, dus we gaan alle bedden al aanleggen en in het najaar vullen met paardenmest en compost. En we gaan de kas opbouwen en het hek plaatsen, maar vanaf volgend jaar gaan we hem pas echt in gebruik nemen. En dat is zo anders als in het verleden. In het verleden zou ik alles nu al met stoom en kokend water in orde gemaakt hebben.

Maar juist door te vertragen kunnen we het nu goed doen. We kunnen alles goed overdenken en dan lijkt het nu misschien wel een verloren jaar, maar ik geloof dat we daardoor uiteindelijk alles gelijk goed kunnen doen waardoor we achteraf niet allerlei dingen hoeven te corrigeren of bijvoorbeeld de oogst mislukt omdat er nog dingen niet helemaal goed in balans zijn.

Visie op eetproblemen

Maar goed, genoeg over mij en over Zweden. Vandaag wil het met je hebben over eetproblemen en mijn visie op eetproblemen. Want ik geloof namelijk niet dat eetproblemen bestaan… Ik heb vorige week vrijdag daar een nieuwsbrief over verzonden aan iedereen die mijn wekelijkse inspiratiemail ontvangt. Als je die overigens nog niet ontvangt, dan kun je je daarvoor altijd gratis aanmelden via de gelukkige eter.nl. Dus mocht je dat ook willen, iedere vrijdag verstuur ik een inspiratie nieuwsbrief en je bent natuurlijk als eerste op de hoogte van nieuwe bootcamps zoals de bootcamp Emotie Eten die ik begin april geef. Een spiksplinternieuwe bootcamp waarin ik je vier dagen meeneem in de wereld van emoties. En waarin ik je leer hoe je je emoties kunt voelen in plaats van weg eten. Kijk gerust even op de site als je meer wilt weten of als je mee wilt doen.

Goed, terug naar het onderwerp van vandaag. Ik heb dus vorige week vrijdag een mail verzonden met als titel niemand heeft een eetprobleem. En ik kreeg een reactie op deze mail. In de trant van dat er wel degelijk eetproblemen bestaan en dat ik dat zo kort door de bocht niet kon zeggen. Dat ik echt beter na moest denken voordat ik dergelijke waarheden de wereld in slinger. En toen bedacht ik dat dit wel eens een heel mooi onderwerp zou kunnen zijn voor een podcast. Want ik heb namelijk een andere visie op eetproblemen dan de gangbare visie die we al meer dan 50 jaar horen. En die heel wat levens kapot maakt als je het mij vraagt.

Podcast aflevering over eten en eetproblemen

Nu kan het zijn dat ik met deze podcast op alle knoppen ga drukken bij je en als dat gebeurt, weet dan dat dit juist heel goed is. In dat geval wil ik je uitnodigen om te gaan onderzoeken wat er in jou gebeurt. Wat voel je terwijl je naar deze podcast luistert? En wat wil je vervolgens gaan doen? Het kan zijn dat je boos wordt of verontwaardigd en dat je mij een boze mail wilt sturen. Maar het kan ook zijn dat je verdrietig wordt of dat er ineens allerlei kwartjes gaan vallen. Verder luisteren is dus op eigen risico want het kan heftige reacties uitlokken omdat ik ga krabben aan diepgewortelde maatschappelijke overtuigingen. Maar ik beloof je dat het je blik op eetproblemen voor eens en voor altijd gaat veranderen. En uiteraard kies je zelf welke waarheid bij jou past. Uiteindelijk ben je baas in eigen brein. Oke?

Tegen alle soorten eten JA zeggen

Ik heb zelf heel lang geloofd dat ik een eetprobleem had. Ik bedoel, als er eten was, dan moest ik het hebben. Zelfs als ik eigenlijk vol zat of als het helemaal niet lekker was. Ik vind bijvoorbeeld zeebanket echt vreselijk vies. Maar als het ergens op tafel stond dan at ik het wel gewoon op. Of Ferero Rocher, of Tompoucen. Ik vond en vind dat soort dingen echt vreselijk vies. Maar als ik ze voorgeschoteld kreeg dan kon ik ze niet laten staan. Inmiddels heb ik daar gelukkig totaal geen moeite meer mee. Ik kan tegenwoordig zelfs iets heel lekkers halverwege laten staan als ik vol zit. Of er zelfs nee tegen zeggen als ik er geen zin in heb. Maar pak hem beet een jaar of 8 tot 10 geleden was dat echt nog niet het geval. Er is dus echt iets veranderd in mij waardoor ik daar nu totaal geen moeite meer mee heb.

En weet je wat dat is? Het is eigenlijk heel simpel: ik geloof niet meer dat ik een eetprobleem heb. Meer dan dat is het niet. Werkelijk niet. En ik weet dat je nu waarschijnlijk denkt, maar hoe kan dat dan? Je kunt toch niet niet geloven dat je een eetprobleem hebt als je de hele dag in je hoofd bezig bent met eten? Of als je op dit moment bij een psycholoog loopt vanwege een eetstoornis of ander eet gerelateerd probleem. Of als je honderdduizend kilo te zwaar bent. Of als je op de wachtlijst staat voor een maagverkleining? Of als je last hebt van anorexia of boulimia? Of als je nu je ideale gewicht hebt, maar als de dood bent dat je weer dikker gaat worden als je normaal gaat eten.

Roept deze podcast emoties bij je op?

Ik weet zeker dat je in dat geval óf nu de podcast uitzet omdat ik rammel aan de diepe interne waarheden en overtuigingen die in je leven over jouw eetprobleem. Of dat je nu pislink wordt. Dat je woest wordt en dat je denkt: ach, wat weet zij daar nu van? En weet je? Dat is helemaal OK. Juist dan wil ik je uitnodigen om verder te luisteren. Om door de emotie heen te ademen en je open te stellen voor een andere waarheid. En deze waarheid ook echt serieus te gaan onderzoeken voor jezelf. Maar dat gaat alleen als je nu niet vol in de emotie zit. Want als je emoties aan staan, dan staat je brein uit. Dus adem een paar keer in en uit, zeg tegen jezelf dat je openstaat voor een andere zienswijze en luister dan rustig verder. Oké?

Eetgedrag kan problematisch zijn

Mijn waarheid is dat je eetgedrag misschien problematisch kan zijn, maar dat dit niet automatisch betekent dat je een eetprobleem hebt. Dat zijn twee totaal verschillende dingen. Je gedrag volgt altijd een emotie. Weet je nog? Er is een situatie, daarover denk je een gedachte, daardoor voel je een emotie en vanuit die emotie ga je iets doen. Als het een fijne emotie is, zoals bijvoorbeeld verliefdheid of blijdschap, dan wil je waarschijnlijk meer van die emotie waardoor je dingen gaat doen om de emotie te versterken. Maar het kan ook zijn dat je weg wilt van de emotie omdat ie vervelend voelt. Bijvoorbeeld verdriet of eenzaamheid of stress. En dan ga je dus iets doen dat ervoor zorgt dat de emotie verdwijnt.

Ontstaan van gedrag in kindertijd

Het meeste gedrag eigenlijk bijna al het gedrag dat je dan gaat doen ontstaat vaak al in je kindertijd. En dat komt weer omdat we nooit geleerd hebben hoe je kunt omgaan met emoties. Als ik naar mezelf kijk, dan ben ik opgegroeid met twee hele lieve ouders. Echt, het zijn enorme schatten. Maar ze kunnen totaal niet omgaan met emoties. Zodra ik boos was of verdrietig kreeg ik geen knuffel, maar kreeg ik te horen: ach, komt wel goed. Of ach, het valt wel mee. En als ik dan toch bleef hangen in mijn drama dan zei mijn moeder altijd: of je doet er iets aan of je houdt erover op.

Emoties zijn ingewikkeld

En ik weet nog goed toen ik al uit huis was en dan naar huis ging omdat ik zo ontzettend verdrietig was en gewoon een dikke ruzie kreeg thuis met mijn ouders. Dat liep soms echt ontzettend hoog op. Nu ik daarop terugkijk begrijp ik dat ze gewoon niet wisten wat ze moesten met mijn emoties. En dat zij daar ook niets aan kunnen doen. Uiteindelijk zijn we allemaal het product van onze opvoeding. En emoties zijn in onze huidige samenleving nog steeds ingewikkeld. We leren hoe we ze kunnen verdoven en hoe we onszelf kunnen afleiden, maar we leren niet hoe we ze kunnen ervaren. We leren niet hoe we ons boos kunnen voelen, hoe we onze boosheid kunnen toelaten en ervaren zonder gelijk boos te doen en de boel kort en klein te slaan.

Leren omgaan met emoties

Wat mij betreft is dat een vak dat ze gelijk mogen invoeren op de kleuterschool, leren omgaan met emoties. Want met name voor kinderen kunnen emoties enorm bedreigend zijn. Je moet je voorstellen dat een kind eigenlijk niets meer en niets minder is dan een oerbrein op pootjes. Het mensenbrein, de neocortex is bij een kind lang niet zo ver ontwikkeld als bij een volwassene. Die is pas op je 29^e echt helemaal volgroeid. Dus vanaf je 29^e heb je pas echt je volledige grote mensen verstand.

Dat betekent dat je tot die tijd nog veel meer vanuit je oerbrein reageert. Pas naarmate je ouder wordt en de hele hormonenstorm van de pubertijd is uitgeraasd ga je minder instinctief reageren. En dan ben je meestal al begin twintig.

Wat is de trigger voor je emoties en hoe mechanismen werken

Tot die leeftijd kunnen emoties echt overweldigend voelen. En als je dan niet begrijpt wat een emotie is en dat een emotie onschuldig is. En je hebt vervolgens een oerbrein dat wil dat je veilig bent en dat ineens een heftige emotie ervaart… dan begrijp je dat je oerbrein alles op alles zal zetten om die emotie zo snel mogelijk te stoppen of in ieder geval af te zwakken. En als kind ontdekken we allemaal coping mechanismen om daarmee te kunnen omgaan. Dat kan eten zijn, maar het kan ook betekenen dat je je terugtrekt. Of dat je gaat pleasen. Ieder kind ontwikkelt andere coping mechanismen. En die mechanismen ga je uiteindelijk in de kaartenbak in je brein programmeren waardoor ze automatisch gedrag worden.

Zodra er dan iets gebeurt waardoor er op de emotie knop wordt gedrukt, ga je dat gedrag doen. En dat is op zich helemaal prima. Totdat je je realiseert dat je dit gedrag niet meer wilt doen. Omdat het je in de problemen brengt. Omdat het ervoor zorgt dat je te dik wordt of allerlei lichamelijke klachten ontwikkelt. Of omdat het ervoor zorgt dat je in een sociaal isolement terechtkomt of constant over al je grenzen heen gaat.

Gedrag is niet het probleem

Op dat moment wordt het gedrag dat je altijd heeft beschermd ineens een probleem. Dat gedrag wordt ineens gezien als de schuldige waardoor je nu te dik bent of allerlei klachten hebt of geen vrienden kunt maken of constant over je grenzen gaat. Maar dat gedrag is niet het probleem. Dat gedrag is nooit een probleem geweest. Het is misschien problematisch, maar het is niet het werkelijke probleem. Het is iets dat je hebt aangeleerd in je jonge jeugd om te dealen met je emoties. En daar heb je gelijk het werkelijke probleem te pakken. Namelijk dat je nooit hebt geleerd om op een goede manier met je emoties om te gaan. Dat je nooit hebt geleerd dat het helemaal OK is en juist belangrijk is om ze toe te staan en te ervaren op al die lastige momenten. Dat is het werkelijke probleem.

Maar dat gegeven wordt in onze huidige maatschappij van leuke dingen doen en eten op iedere hoek van de straat totaal genegeerd. Er is namelijk meer dan genoeg afleiding voorhanden zodat we niet hoeven te voelen. Dus waarom zou je leren hoe het werkt met je emoties?

Stelselmatig negeren van je emoties

Omdat onze emoties stelselmatig worden genegeerd, ga je in plaats van leren om te dealen met je emoties, extreem focussen op het gedrag dat je doet. Want, zo denkt je brein en zo vertelt de samenleving je: je gedrag, dat wat je doet, is het probleem. Maar je gedrag is niet het probleem. Je gedrag is alleen een probleem als je er een probleem van maakt. In je hoofd. Door de gedachten die je erover denkt. Jouw eetprobleem, ieder eetprobleem, wordt gecreëerd in je hoofd. Door gedachten die je denkt in je brein. Want weet je, en dat is echt bizar. Ik ken vrouwen die een perfecte maat 38 hebben en die vinden dat ze een eetprobleem hebben, maar ik ken ook vrouwen die 50 kilo overgewicht hebben die denken dat ze een eetprobleem hebben.

Dus de vraag is al: wat is eigenlijk een eetprobleem en wanneer heb je een eetprobleem?

Want wat er eigenlijk gebeurt is dat je je ineens bewust wordt van jouw volautomatische en onbewuste gedrag. Van het gedrag dat je je hele leven al doet in lastige situatie. En dus je hele leven lang al hebt geoefend waardoor het zo sterk is geautomatiseerd dat je vaak niet eens in de gaten hebt dat je het doet. En ineens is dat gedrag een probleem. Omdat het meer ongewenste dan positieve bij effecten heeft. Omdat de balans ineens doorslaat naar de andere kant. Omdat je dénkt dat dit gedrag zorgt voor de problemen die je ervaart met je gewicht of in je relaties of met je financiën.

En wat je dan vervolgens gaat doen is dat je dat gedrag wilt veranderen. Je wilt geen eetprobleem meer hebben dus je gaat in therapie. En in die therapie is alles dat je doet gefocust op het gedrag. Je praat over het gedrag, je wilt het gedrag niet meer doen. Maar het punt is dat het gedrag, de acties die je doet de laatste stap is in het creatieproces. Wanneer je het gedrag wilt veranderen, maar je verandert niet de factoren die het gedrag sturen, dan ben je misschien voor je gevoel goed bezig, maar uiteindelijk verandert er niets. Het zijn je gedachten en je emoties die uiteindelijk bepalen wat voor gedrag je doet. Jouw emoties zijn de brandstof waardoor je in actie wilt komen.

Focussen op het eetprobleem

Dus wanneer je van je eetprobleem af wilt en daarvoor in therapie gaat, ga je juist nog meer op het eetprobleem focussen. Je zult er nog meer mee bezig zijn. En als het dan niet lukt om het gedrag te veranderen raak je gefrustreerd of word je intens verdrietig en dan steken ineens je oude coping mechanismen weer de kop op. Het punt is dat datgene waar je op focust dat dat groeit. Als je je dus focust op je eetprobleem omdat je je eetprobleem wilt oplossen loop je het enorme risico dat je eetprobleem steeds groter wordt. En dat je jezelf er helemaal in vastdraait. Je wilt steeds meer gaan eten en je gaat je steeds verder verdiepen in gezonde voeding, maar het lukt toch niet om gezond te gaan eten. En uiteindelijk ben je de wanhoop nabij en weet je niet meer waar je het moet zoeken. En kies je voor een hele drastische maatregel in de vorm van bijvoorbeeld een maagverkleining.

Zonder problemen heeft je brein geen bestaansrecht

Vergeet niet dat je brein bestaat bij de gratie van problemen. Ons brein is gek op het oplossen van problemen. Daar is het voor gemaakt. Zonder problemen heeft je brein geen bestaansrecht. Daarom creëert het problemen. Ieder probleem ontstaat altijd als eerste in je hoofd. Door een gedachte die je denkt over een situatie. Vervolgens wil je brein maar één ding en dat is het probleem oplossen. De grote vraag is nu dus: hoe zou het zijn als je vanaf nu gaat geloven dat je helemaal geen eetprobleem hebt. Je hebt wellicht problematisch eetgedrag. Maar dat is iets heel anders dan een eetprobleem. Problematisch eetgedrag is iets dat je doet en dat kun je oplossen. Bij een eetprobleem wordt dat al een stuk lastiger. Want ons brein bestaat bij de gratie van het oplossen van problemen. Dus het zal er alles aan doen om het eetprobleem in stand te houden zodat het het eetprobleem kan oplossen.

Identificeer jij je met jouw eetprobleem?

Het zal er daarom voor zorgen dat je het eetprobleem aanneemt als deel van je identiteit. En dan ben je dus echt in de aap gelogeerd. Want dan wordt het een onderdeel van je persoonlijkheid. Van wie je gelooft dat je bent. Je gaat dan geloven dat je iemand bent met een eetprobleem. En wat er dan gebeurt is dat je brein daar bewijs voor gaat verzamelen. Waardoor je je gaat gedragen als iemand met een eetprobleem. En vervolgens moet dat eetprobleem dan opgelost worden. Zie je hoe je het daardoor steeds sterker maakt en in stand blijft houden?

Ik wil je daarom uitnodigen om de gedachte los te laten dat je een eetprobleem hebt. Want je hebt namelijk helemaal geen eetprobleem. Je hebt een voelprobleem. Je eet omdat je dingen niet wilt voelen. Omdat je het eng vindt om te voelen. Omdat je als kind hebt geleerd om te dealen met je emoties door te gaan eten. En ik wil je uitnodigen om je kindertijd achter je te laten en je te gaan gedragen als een volwassene. Om emotioneel volwassen te gaan worden. Om te leren hoe je je neocortex, je mensenbrein kunt gaan gebruiken om te dealen met je emoties. Om je emoties te ervaren zonder dat ze je overnemen. En om heel bewust je emoties te gaan kiezen.

Emotioneel volwassen worden

Ik wil je uitnodigen om een emotioneel volwassen vrouw te gaan worden. Iemand die weet hoe ze kan omgaan met haar emoties. Iemand die durft te voelen, die weet hoe ze haar emoties kan ervaren, die het fijn vindt om te voelen. Die het zelfs fijner vindt om te voelen dan om te eten. En die haar emoties gebruikt als kompas voor haar leven. Om haar leven steeds meer vorm te geven vanuit verbinding met zichzelf.

Exact dat is wat we gaan doen in de spiksplinternieuwe Bootcamp over Emotie Eten. Daarin ga je uitgebreid kennismaken met het hart van het werk dat we doen in de Eetgeluk Universiteit. Namelijk het leren dealen met je emoties en het leren herstellen van de verbinding met jezelf. Zodat je eindelijk de gedachte los kunt gaan laten dat je een eetprobleem hebt en al die tijd en energie die je nu gebruikt om van je eetprobleem af te komen kunt gaan gebruiken voor het creëren van de beste helft van je leven.

Mocht je mee willen doen, kijk dan even op de website voor alle informatie.